Vefa; sözünde durmak, iyiliğe iyilikle karşılık vermek, üzerinde emeği olan kişilere hak ettiği değeri vermek, büyükleri hayırla yad etmek, onları hatırlamak ve yaşatmak gibi farklı yönleriyle karşımıza çıkan evrensel bir değerdir. Her dönemde artık yitirildiği iddia edilen erdemler arasında ilk akla gelenlerden biri olmasının da etkisiyle olacak “artık yalnızca İstanbul’da bir semt adı” olduğu yönündeki serzeniş de bugün bir klişeye dönüşmüştür. İnsanın yaratılışından itibaren verdiği sözlere sadakati, iyilik ve güzellikleri artırma çabasının bir yansıması olan vefa ile ilgili öne çıkan hususlardan bazıları şöyle sıralanabilir:
- Fertleri arasında vefakârlık olmayan toplumlarda güven ve itimat sarsılıp sosyal bir çözülme başlayacağından, temel insanî değerlere sahip herkes vefayı borç verilmiş bir söz olarak bilip, düşman bile olsa verdiği sözden dönmemelidir.
- Vefa, insan ilişkilerinde birlikteliğin ve muhabbetin en kıymetlisidir. Hamurunda vefa olan kişiler arasındaki hukuk kalıcı ve sahicidir. Aksi durumlardaki birliktelikler ise muvakkattir, sahtedir.
- Vefanın göstergesi olan söze sadakat, ahd, ahid, ahde vefa gibi kelimeler ve vefanın kapsadığı anlamlar farklı kültürlerde mevcut olduğundan, modern hukukun da vazgeçilmez kurallarındandır.
- Çağın dayatılan maddeci ve pragmatik anlayışlarının aksine paylaşmayı, umudu ve fedakârlığı esas alan vefa; sevgiyi ve saygıyı kökleştiren bir değer olarak bütün kapıları açan ortak anahtardır.
- Dostun ve iyi insanın vasfı olan vefa, dostluğun ve meydana getirilen hukukun devamını sağlayan bir yol olduğundan, insanlığın sımsıkı sarılması gereken değerlerden biridir.
- İyiliğe iyilikle ve vefa ile mukabele etmek kadar, kötülüğe ve vefasızlığa karşı da vefa ile karşılık vermek, hatalara karşı unutmayı tercih etmek vefanın gereğidir.
- Dünyanın farklı coğrafyalarında yaşanan zulme karşı ses çıkaran ve insanlığa vefa duyan, farklı inanç ve kökendeki hamiyetperver insanların tavrı, evrensel bir değer olan vefanın adil ve huzurlu bir dünyayı inşa için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
- “İyilik, yüzlerinizi doğu ve batı taraflarına çevirmenizden ibaret değildir. Asıl iyilik, Allah’a, ahiret gününe, meleklere, kitap ve peygamberlere iman edenlerin; mala olan sevgilerine rağmen, onu yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışa, isteyene ve kölelere verenlerin; namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren, antlaşma yaptıklarında sözlerini yerine getirenlerin ve zorda, hastalıkta ve savaşın kızıştığı zamanlarda (direnip) sabredenlerin tutum ve davranışlarıdır.” (Bakara, 177)
“İnsanlığın Ortak Değerleri” üst başlığını taşıyan seri yayın çalışmamızda, komşuluk, gönüllülük, saygı, temizlik, nezaket, misafirperverlik, dayanışma, dürüstlük, fedakârlık, merhamet ve paylaşma gibi birçok değerin bütüncül bir bakış açısıyla bir araya getirilmesi hedeflenmektedir.
Serinin üçüncü yayını olan “Vefa” başlıklı bu çalışmada, medeniyetimizin temel değerlerinden biri olan vefa önce kavramsal çerçevede ele alınmış, daha sonra farklı yönleriyle vefa değerinin bireysel ve toplumsal yaşantımızda neye tekabül ettiği aktarılmaya çalışılmıştır.
Unutulmamalıdır ki, modern dünyanın dayattığı bireyci ve maddeci toplum yapısı karşısında ortak değerlerimizin çoğaltılması, insanlığın hayrına en önemli adımlardan biri olacaktır.
Bültenimiz ulaşmak için: https://evrenseldegerler.org.tr/edp_yayinlar/insanligin-ortak-degerleri-vefa/
30.06.2020 / Evrensel Değerler Derneği