Kocaeli’deki Hereke bölgesindeki kadınlar, inceliği, kesimi, kullanılan malzemesi ve desenleriyle dünyada ün kazanmış tarihi Hereke halısının yaşatılmasına katkı sağlıyor.
Sabah erken saatlerde tezgahların başına oturan kadın ustalar, dokunması 5-6 ay ila 2 yıl süren ipek ve yün halıları, sabırla günde en fazla 2-2,5 santimetre dokuyarak ilmek ilmek işliyor.
Halı dokuma ustası 45 yaşındaki Özlem Akbulut, 12 yaşından beri halı dokuduğunu, fabrikada 2010 yılında işbaşı yaptığını söyledi.
Halı dokumayı anneannesinden, annesinden ve teyzelerinden öğrendiğini anlatan Akbulut, “Benim babaannem bu fabrikada ustalık yapmış, ben de burada dördüncü kuşak olarak devam ediyorum. Klasik Hereke, lalezar, yedi dağın çiçeği ve yayla çiçeği gibi birçok desenimiz var. Bazı desenlerimizin adı, bazı desenlerimizin ise kod isimleri var” dedi.
“Sabır isteyen bir sanat”
Özlem Akbulut, başlanılan bir halının yapan kişi sayısına göre değiştiğini, en az 5-6 ayda tamamlandığını belirterek, şöyle konuştu:
“Yaptığımız iş sabır istiyor, meşakkatli ama sevmek önemli. Düğümü atarken düşüncelerinizi de atabiliyorsunuz, bazı zamanlarda dünya ile ilişkinizi kesiyorsunuz. Çok güzel, aynı zamanda sabır isteyen bir iş ve sanat. Şu anda yaptığımız halıyı günde 2,5 santim işliyoruz.”
Halı dokuma ustası Melek Temel de fabrikada 10 yıldır çalıştığını, çocukluğundan beri halı dokuduğunu aktararak, “İlkokuldan çıktık halı dokumaya başladık. Hereke’de bütün evlerde tezgahlar vardı. Ailemde annem ve kardeşlerimle sürekli halı dokuyorduk. Geçimimizi bu işle yapıyorduk” dedi.
“Çocukluğumuzdan beri dokuyoruz”
Sevil Atay ise genellikle yün, bazen de ipek halı dokuduğuna dikkat çekti.
Eskiden Hereke’de genç kızların çoğunun erken yaşlarda halı dokumayla tanıştığını belirten Atay, “Ben bu halıyı 35 yıldır dokuyorum. Çocukluğumuzdan beri dokuyoruz” dedi.
Halı dokuma ustalarından 40 yaşındaki Fatoş Sucu da 18 yaşında halı dokumaya başladığını, 20 yıldır da fabrikada çalıştığını söyledi.
Bu işi fabrikada öğrendiğini, ablasının da aynı yerde halı dokuduğunu anlatan Sucu, “Halı dokurken sabit durmamız gerekiyor. Bu da boynumuzu etkiliyor. Onun dışında halı dokumak zor değil, severek işimi yapıyorum” diye konuştu.