Türk toplumu olarak büyük bir kültür hazinesi ile içiçe yaşamaktayız. Bu kültür hazinesinin en önemli bileşenlerden biri olan, yaşadığımız şehirlerde, değişen ve dönüşen çevremizde, bir kısmına aşina olduğumuz, bir kısmını görsek bile tanımadığımız, bir kısmının varlığından bile haberdar olmadığımız, taşını perdahlayan ustasından, kitabesini yazan hattata, bina ettiren hayır sahibinden, ondan yararlanan miskinine kadar nice hikayeleri barındıran mimari varlıklarımız; hep orda olsa da farketmediğimiz güzellikleriyle, kültür ve sanat dünyamızın nöbetini tutmaktadırlar.
Kimi yol yapımı adına yıkılmış, kimi bakımsız kalmış, kimi nargile dumanlarıyla boğulmuş, kimi sprey yazılarla karalanmış, kimi restore edildikten sonra sessizliğe bürünmüş mimari eserlerimizi derli toplu bir şekilde tanıtmayı, karşılaştığımızda onları tanımayı, hangi amaçla orada bulunduklarını izah etmeyi ve daha da önemlisi eski eserleri koruma bilinci aşılamayı hedefleyen bu çalışma; kültür-sanat dünyamıza bir nebze de olsa katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Çalışmada, eserlerin kendisi değil, tip ve biçimleri ele alınıp amaç ve işlevlerine göre tasnif edilerek sunulmuştur. Bu minvalde, Şehir ve Çevre bölümünde, şehrimizi ve çevresini oluşturan, etrafındaki yaşamı, sosyal ilişkileri, maddi değerlerini belirleyen doğal ve mimari güzellikleri; Külliye Yapıları’nda şehirlerin gelişimini sağlayan, dini ve kültürel alt yapısını hazırlayan, toplum hizmetlerinin görüldüğü mimari mekanları; Su Yapıları’nda, ecdadımızın suya verdiği değeri gösteren, suyun insanların hizmetine sunulmasını ve bir su medeniyeti kurulmasını sağlayan öğeleri ele aldık. Askeri ve Ticari Yapılar’da, devletin savunma ve asayiş görevlerini yerine getirdiği, toplumun ticari faaliyetlerinin yürütüldüğü, şehirde ve kırsalda, devletin ve toplumun işleyiş mekanizmalarını gösteren mekanları; Şehir ve Detay bölümünde, hiç farketmeden yanından geçtiğimiz veya görsek de ne amaçla orada olduğunu bilmediğimiz, şehir yaşantısının ipuçlarını veren somut objeleri işlemeye çalıştık. Geleneksel Yapı Bileşenleri ve Elemanları’nda, tarihi, dini, kamusal ve sivil yapılarımızı oluşturan ve kendi başlarına şehir silüetlerimizin ayrılmaz bir parçası olan mimari elemanları; Detay ve Çözümler’de, korumamız gereken tarihi eserlerimizin yapım teknikleri ve bunların arka planında nelerin yattığını; Türk Evi ve Bileşenleri’nde ise, geleneksel sivil mimarimizin örneklerini ve bunları oluşturan, aynı zamanda yaşayış biçimlerimize de etki eden, zamanla değiştiğini ve toplumu etkilediğini gösteren evlerimizin parça ve bütünlerini anlatmaya gayret ettik.
Umulur ki, bu çalışma okunduktan sonra, eski eserlere olan ilgi artar, doğru bir şekilde işlevlendirilerek topluma geri kazandırılması ve korunması yolunda bilinç düzeyi oluşur, çevremizi ve şehrimizi oluşturan yeni yapılarımızda da eski eserlerimizdeki ruh ve estetiğin izleri aranmaya başlanır. Böylelikle, sadece geçmişin rüyasını yaşamakla kalmaz, günümüzün gerçeklerinde eski güzelliklerin canlandığını da görmüş oluruz.